Tortulo-di-muraio
Tortula muralis
Pottiaceae
Nom en français : Tortule des murs.
Descripcioun :Aquelo mousso coumuno trachis dins li muraio e li roco cauquiero, de cop que i'a à la baso dis aubre o li roco acido. Se recounèis à soun long péu ialin lisque, pourta pèr de fueio de 2 à 3 mm. A la coupo la costo mostro dos gròssi celulo ventralo. Douno proun d'espouroufite tre l'ivèr e au printèms.
Usanço :Es proche d'àutri meno dóu meme gènre e tambèn di gènre veisin Syntrichia (pu fort e souvènt à péu denta) e Barbula.
Port : Acroucarpo
Taio : 0,5 à 1 cm
Fueio : 2 à 3 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tortula
Famiho : Pottiaceae
Ordre : Pottiales
Coulour de la flour :
Petalo : 2 à 3 cm
Ø (o loungour) flour : Espirala, m. basalo basso
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2000 m
Aparado : Noun
Janvié à abriéu
Liò : Muraio
- Roco
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
e Mieterrano
Ref. sc. : Tortula muralis Hedw., 1801
(= Barbula muralis (Hedw.) Crome = Syntrichia muralis Hedw. )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753